Çevrimiçi

Sekiz saat uyuyup yine de bir gece boyunca hiç uyumamış gibi hissettiğiniz oldu mu? Eğer öyleyse, "yenileyici olmayan uyku" olarak bilinen bir durum yaşıyor olabilirsiniz. Bu durumun altında uyku apnesi veya COVID gibi tıbbi nedenler yatabileceği gibi stres, çevresel faktörler veya kötü uyku alışkanlıkları da etkili olabilir.

Yenileyici olmayan uyku nedir?
Yenileyici olmayan uyku, vücudu ve beyni yeterince dinlendiremeyen, dinç hissettirmeyen bir uyku durumudur. Uyandıktan sonra kişi kendini hala uyumadan önceki kadar yorgun hisseder. Michigan’daki Henry Ford Sağlık Uyku Bozuklukları ve Araştırma Merkezi’nin kurucusu Dr. Thomas Roth’a göre bu durum, uykunun görevini tam olarak yerine getirememesinden kaynaklanır.

Bu sorunun nedenleri nelerdir?
Uyku apnesi ve narkolepsi gibi tedavi edilebilir uyku bozuklukları da bu duruma yol açabilir. Ancak altta yatan belirgin bir tıbbi neden olmaksızın da bu sorun yaşanabilir. Araştırmalara göre, derin ve yenileyici uykunun eksikliği bu problemin temelinde yatmaktadır. Yenileyici olmayan uyku, huzursuz bacak sendromu, fibromiyalji, kronik yorgunluk sendromu veya Long COVID gibi tıbbi durumların bir belirtisi olabilir.

Bazı kişiler, gece boyunca defalarca çok kısa sürelerle uyanıp bunu sabah hatırlamaz. Bu "mikro uyanışlar", uyku kalitesini düşürebilir. Ayrıca stres, kaygı, ağrı ve sinir sistemi sorunları da uykuyu olumsuz etkiler. Çevresel faktörler de önemlidir; gürültü, ışık, kafein veya alkol tüketimi uyku kalitesini bozabilir.

Ne yapılabilir?
Eğer sürekli yenileyici olmayan uyku sorunu yaşıyorsanız şu adımları göz önünde bulundurabilirsiniz:

Yeterince uyuduğunuzdan emin olun
Önerilen 7-9 saatlik uyku süresine uyun. Bir tatil gününüzde alarm kurmadan uyanmayı deneyerek, doğal olarak ne kadar uykuya ihtiyacınız olduğunu anlayabilirsiniz.

Kullandığınız ilaçları gözden geçirin
Uyku ilaçları veya melatonin gibi takviyeler sabah sersemliğine neden olabilir. Doktorunuza danışarak yan etkileri en aza indirme yollarını öğrenebilirsiniz.

Uyku hijyenine dikkat edin
Yatmadan önce kafein ve alkol tüketimini sınırlayın, telefon ekranlarından uzak durun, düzenli uyuma ve uyanma saatleri oluşturun. Yatak odanızı serin, karanlık ve sessiz bir hale getirin.

Stresi azaltın
Gevşeme teknikleri ve mindfulness, uyku kalitesini artırabilir.

Eğer tüm bu adımlara rağmen uykunuz yenileyici değilse, bir doktora başvurarak altta yatan tıbbi nedenleri araştırabilirsiniz. Uygun bir tedaviyle sabahları daha dinç uyanmanız mümkün olacaktır.

Kaynak: Tıme